Kısa süre önce Rusya’da meydana gelen 8.8 büyüklüğündeki deprem, dünya genelinde endişeye yol açtı. Bu tür büyük depremler akıllara hemen Türkiye’de 2023’te yaşanan ve büyük yıkıma neden olan Kahramanmaraş merkezli depremleri getiriyor. Ancak bu kez, benzer büyüklükte olmasına rağmen can kaybı ve yıkım yok denecek kadar azdı. Peki neden?
Almanya, 2020’lerin başından itibaren değişen jeopolitik dengeler ve Ukrayna Savaşı’nın etkisiyle savunma konseptini kökten yenilemeye başladı. Ancak sadece orduyu değil, sivil halkı da kapsayan güvenlik politikaları artık gündemde. Son olarak Almanya Kızılhaç’ı (Deutsches Rotes Kreuz - DRK), nükleer tehdit ve geniş çaplı savaş senaryolarına karşı hükümeti açıkça uyardı. Federal Sivil Savunma Ajansı (BBK) Başkanı Ralph Tiesler, Almanya’nın sivil savunma altyapısını güçlendirebilmek için önümüzdeki 4 yılda minimum €10 milyar, sonraki 10 yılda toplamda yaklaşık €30 milyar yatırım gerektiğini açıkladı.
Depremler doğal olaylardır; ancak bu olayların afete dönüşüp dönüşmemesi, insan eliyle yapılan yapıların dayanıklılığına bağlıdır. Eğer yapı üretim süreci tüm teknik kurallara uygun şekilde yürütülseydi, depremler sadece bir yer sarsıntısı olarak kalırdı. Ne yazık ki yapı stokumuzun ve zemin koşullarımızın yetersizliği, geçmişte yaşadığımız depremleri doğa olayından çıkarıp yıkıcı afetlere dönüştürmüştür.
2025 yazında Ülkemiz yine büyük bir orman yangını kriziyle karşı karşıya. Özellikle İzmir, Antalya, Bursa, Karabük, Eskişehir ve Çanakkale gibi illerde çıkan yangınlar sadece yüzlerce hektar ormanı yok etmekle kalmadı, aynı zamanda yerleşim alanlarına da tehdit oluşturdu. Meteorolojik verilere göre sıcaklıkların 40°C'yi geçtiği günlerde rüzgârın da etkisiyle yangınlar hızla büyüdü. Bu durum, hepimize şu soruyu yeniden hatırlattı: “Ne yaparsak bu yangınları önleyebiliriz?”
Yanma ve yangın, günlük hayatımızda sıkça karşılaştığımız ancak çoğu zaman yeterince dikkat etmediğimiz olaylardır. Yanma, bir madde ile oksijenin kimyasal reaksiyona girerek ısı ve ışık üretmesi sürecidir, yangın ise bu sürecin kontrolsüz bir şekilde yayılması ve çevresine zarar vermesiyle oluşur. Peki, yanma nasıl gerçekleşir ve yangınlar neden bu kadar tehlikeli hale gelir? İlk olarak yanma bahsiyle başlayalım:
Günümüzde "sivil savunma" denildiğinde aklımıza ilk olarak deprem, sel gibi doğal afetler ve bu durumlarda müdahale eden AFAD (Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı) gelse de, bu kavramın kökenleri çok daha eskilere, savaşların yıkıcı etkilerinden sivil halkı koruma ihtiyacına dayanmaktadır. Türkiye'de sivil savunmanın tarihi, Osmanlı'nın son dönemlerinden başlayıp, Cumhuriyet'in ilanı, Soğuk Savaş'ın gerilimi ve 1999 Marmara Depremi gibi büyük dönüm noktalarıyla şekillenerek günümüzün modern afet yönetimi anlayışına evrilmiştir. İşte bu önemli yolculuğun adımları:
Sivil Savunma, savaş sırasında saldırılara karşı, barış zamanı ise her türlü doğal afet ve büyük felaketlerde halkın can ve mal kaybını en aza indirmek için yapılan silahsız, koruyucu ve kurtarıcı önlem ve çalışmalar bütünüdür. Bununla birlikte faaliyet gösteren tüm resmi ve özel kurum, kuruluş ve tesislerin korunması, devamlılığını sağlayacak her türlü tedbirin alınmasıdır. Vatandaşlarımızın da gerekli bilinci kazanarak bu çalışmaları desteklemesi aynı zamanda halkın ihtiyaçlarının karşılanması ve moralinin yüksek tutulması için tüm çalışmaları içermektedir.